Në një kohë kur gjithnjë e më shumë njerëz po kërkojnë mënyra të sigurta për të ruajtur apo shtuar kursimet e tyre, obligacionet po shfaqen si një alternativë interesante edhe për qytetarët shqiptarë. Nëse keni pak para mënjanë dhe nuk dëshironi t’i mbani thjesht në bankë, blerja e obligacioneve mund të jetë një zgjedhje që ja vlen të merret në konsideratë. Ky artikull do t’ju ndihmojë të kuptoni se çfarë janë obligacionet dhe si mund t’i blini ato në Shqipëri, pa pasur nevojë për njohuri të thella financiare.
Obligacionet janë një mënyrë për të huazuar para ndaj shtetit ose ndonjë institucioni tjetër, me qëllim që pas një kohe të caktuar të merrni mbrapsht shumën e dhënë, së bashku me një përqindje fitimi. Ashtu si kur i jepni borxh një shoku dhe pas disa muajsh ai ua kthen me një “dhuratë falënderimi”, edhe obligacionet funksionojnë në një mënyrë të ngjashme, por janë më të sigurta dhe të kontrolluara nga shteti.
Çfarë janë obligacionet dhe pse vlejnë?
Obligacionet janë letra me vlerë që zakonisht lëshohen nga shteti për të mbledhur para, të cilat do të përdoren për projekte publike si ndërtimi i rrugëve, shkollave apo spitaleve. Kur blini një obligacion, në thelb po i jepni hua shtetit, dhe ai ju premton se do t’ua kthejë shumën pas një kohe të caktuar, bashkë me një fitim të garantuar që quhet “interes”.
Pse vlejnë obligacionet? Sepse janë më të sigurta sesa shumë forma të tjera investimi, si p.sh. tregu i aksioneve, ku çmimet lëvizin çdo ditë. Për dikë që nuk do të rrezikojë, obligacionet janë një mënyrë e qëndrueshme për të ruajtur vlerën e kursimeve.
Si funksionon blerja e obligacioneve në Shqipëri?
Në Shqipëri, obligacionet zakonisht lëshohen nga Ministria e Financave. Procesi i blerjes është më i thjeshtë nga sa mund të mendoni:
- Zgjidhni një bankë ose shoqëri financiare të autorizuar – Ato veprojnë si ndërmjetës dhe ju ndihmojnë të blini obligacione. Shumë banka të njohura në Shqipëri ofrojnë këtë shërbim.
- Zgjidhni afatin e obligacionit – Mund të jenë 2-vjeçare, 3-vjeçare apo edhe më gjatë. Sa më i gjatë afati, zakonisht aq më i lartë është interesi që fitoni.
- Vendosni shumën që dëshironi të investoni – Shuma minimale ndryshon, por zakonisht fillon nga 10,000 lekë.
- Nënshkruani kontratën dhe prisni maturimin – Pas blerjes, ju mbani obligacionin deri në datën kur shteti ua kthen paratë me interesin përkatës.
Për shembull, nëse blini një obligacion 3-vjeçar me 4% interes, për çdo 100,000 lekë të investuara, pas 3 vitesh do të merrni rreth 112,000 lekë.
Çfarë duhet të keni parasysh përpara se të blini?
Edhe pse obligacionet janë të sigurta, ka disa gjëra që duhen marrë parasysh:
- Nuk mund t’i tërhiqni paratë kur të doni – Në shumicën e rasteve, duhet të prisni deri në fund të afatit për të marrë paratë mbrapsht.
- Interesi mund të jetë më i ulët se inflacioni – Në disa raste, edhe pse merrni fitim, ai mund të mos e kompensojë rritjen e çmimeve.
- Zgjidhni vetëm institucione të besueshme – Blini obligacione vetëm përmes bankave apo institucioneve të licencuara.
Nëse keni nevojë për para brenda një periudhe të shkurtër, ndoshta obligacionet nuk janë zgjidhja më e mirë për ju. Por nëse doni të ruani kursimet për disa vite dhe të fitoni pak më shumë se sa do të fitonit në një depozitë bankare, atëherë janë një mundësi e mirë.
Vendimi është në duart tuaja
Të investosh në obligacione nuk është një veprim për njerëz të pasur apo ekspertë të ekonomisë. Është një mënyrë e thjeshtë dhe e sigurt për çdo qytetar që dëshiron të ruajë vlerën e kursimeve dhe të fitojë pak më shumë në mënyrë të qëndrueshme. Nëse keni para që nuk ju nevojiten përkohësisht, informohuni, konsultohuni me bankën tuaj dhe merrni vendimin që ju përshtatet më mirë.