Inflacioni është një fjalë që shpesh dëgjojmë në lajme, sidomos kur çmimet e ushqimeve apo të karburantit rriten. Por shumë njerëz nuk e dinë se inflacioni nuk ndikon vetëm në blerjet e përditshme, por edhe në mënyrën si funksionojnë investimet, si për shembull obligacionet. Nëse jeni duke menduar të investoni apo thjesht dëshironi të kuptoni se si funksionon ekonomia, është e rëndësishme të dini se si inflacioni ndikon në vlerën e obligacioneve.
Obligacionet janë një mënyrë për të huazuar para shtetit apo një kompanie, me premtimin që ato para do t’ju kthehen më vonë, bashkë me një interes. Duken si një mënyrë e sigurt për të investuar, por kur inflacioni rritet, kjo siguri mund të lëkundet. Ky artikull do t’ju ndihmojë të kuptoni me fjalë të thjeshta se çfarë ndodh me obligacionet kur inflacioni shkon lart.
Çfarë janë obligacionet dhe si funksionojnë?
Obligacionet janë si një marrëveshje: ju i jepni para dikujt (zakonisht shtetit ose një kompanie), dhe ata ju premtojnë se do t’i kthejnë këto para pas disa viteve, bashkë me një fitim të vogël çdo vit që quhet interes.
Për shembull, nëse blini një obligacion prej 1,000 eurosh me 5% interes, çdo vit do të merrni 50 euro deri në momentin kur obligacioni maturohet, pra kur kalon koha dhe ju merrni mbrapsht edhe 1,000 eurot e investuara. Kjo është një mënyrë e mirë për të ruajtur paratë dhe për të fituar pak, por vetëm nëse inflacioni nuk “ha” vlerën e tyre.
Inflacioni dhe fuqia blerëse
Inflacioni ndodh kur çmimet e produkteve rriten me kalimin e kohës. Kjo do të thotë që një shumë parash që sot mund të blejë shumë gjëra, pas disa vitesh mund të blejë më pak. Është si të kesh një thes me para që bëhet më i lehtë çdo vit.
Kur merrni interes nga një obligacion, për shembull 50 euro në vit, në vitin e parë mund të blini shumë gjëra me ato para. Por në vitin e pestë, me të njëjtën shumë, ndoshta do të blini më pak, sepse çmimet janë rritur. Kështu, edhe pse shuma e fitimit mbetet e njëjtë, vlera e saj reale bie.
Si ndikon inflacioni në çmimin e obligacioneve?
Kur inflacioni rritet, obligacionet ekzistuese bëhen më pak tërheqëse. Pse? Sepse ato paguajnë një interes të fiksuar, i cili nuk ndryshon. Nëse inflacioni është 6% dhe obligacioni juaj paguan vetëm 3% interes, ju në fakt po humbni para.
Si rezultat, investitorët nuk duan t’i mbajnë këto obligacione më gjatë dhe përpiqen t’i shesin. Kjo e ul çmimin e tyre në treg. Kështu, edhe nëse ju keni blerë një obligacion të mirë, mund ta shisni më lirë se ç’e keni blerë nëse inflacioni rritet shumë.
Shembuj nga jeta e përditshme
- Nëse keni një depozitë bankare me 2% interes, por inflacioni është 5%, fuqia e parave tuaja po bie me 3% çdo vit.
- Nëse një pensionist ka investuar në obligacione me interes të ulët dhe çmimet e ilaçeve apo ushqimeve rriten, ai do ta ndjejë direkt në xhep humbjen.
- Një person që planifikon të blejë një obligacion tani, do të duhet të mendojë nëse inflacioni mund të jetë më i lartë se interesi që do të marrë.
Si të mbroheni nga ndikimi i inflacionit?
Për të mos humbur para nga inflacioni kur investoni në obligacione, ja disa këshilla të thjeshta:
- Zgjidhni obligacione me interes të lartë kur normat e inflacionit janë gjithashtu të larta.
- Diversifikoni investimet – mos i vendosni të gjitha paratë në obligacione. Mund të merrni parasysh edhe mënyra të tjera si aksionet ose investime në pasuri të paluajtshme.
- Shikoni obligacione të indeksuara me inflacionin, të cilat rriten në përputhje me ndryshimin e çmimeve.
- Merrni këshilla nga ekspertë financiarë para se të investoni, sidomos nëse nuk keni shumë përvojë.
Merrni vendime të zgjuara me qetësi
Ndikimi i inflacionit në obligacione nuk do të thotë që ato janë një investim i keq. Përkundrazi, nëse i zgjidhni me kujdes dhe mbani parasysh situatën ekonomike, mund të jenë një pjesë e vlefshme e planeve tuaja financiare. Gjëja më e rëndësishme është të informoheni, të krahasoni mundësitë dhe të mos merrni vendime të ngutshme. Një investim i mençur është ai që i përshtatet nevojave tuaja dhe që ju ndihmon të ruani vlerën e parasë me kalimin e kohës.