Shumë njerëz kanë dëgjuar për obligacionet e shtetit, por pak prej tyre e dinë saktësisht se çfarë janë dhe si funksionojnë. Në fakt, obligacionet janë një mënyrë e thjeshtë për shtetin që të mbledhë para për të financuar projekte të ndryshme, dhe njëkohësisht një mundësi për qytetarët që të investojnë dhe të fitojnë nga kursimet e tyre. Ky artikull ka për qëllim të shpjegojë në mënyrë të kuptueshme për të gjithë se çfarë janë obligacionet shtetërore dhe pse ato mund të jenë të rëndësishme për ekonominë dhe për xhepin tuaj.
Nëse keni kursime në bankë që nuk po i përdorni, mund të keni dëgjuar që është më mirë t’i investoni. Por si? Një nga mënyrat më të sigurta dhe më të qëndrueshme është blerja e obligacioneve të shtetit. Ato janë të ngjashme me huadhënien: ju i jepni para shtetit dhe ai ju i kthen pas me pak fitim. Le ta zbërthejmë këtë më thjesht.
Çfarë janë obligacionet e shtetit?
Obligacionet e shtetit janë si një premtim që shteti u bën qytetarëve ose investitorëve të tjerë. Ky premtim thotë: “Na jepni para tani dhe ne do t’jua kthejmë pas pas një kohe të caktuar, së bashku me një përqindje fitimi.”
Mund ta krahasojmë këtë me një mik që ju kërkon hua për të ndërtuar një shtëpi. Ai ju thotë: “Do t’i kthej pas 5 vitesh dhe për çdo vit do të të jap një shumë si falënderim.” E njëjta gjë ndodh me obligacionet – vetëm se miku në këtë rast është shteti, dhe gjithçka është zyrtare dhe e garantuar.
Për shembull, nëse blini një obligacion me vlerë 1,000 euro dhe shteti ofron një interes vjetor prej 3%, do të merrni 30 euro çdo vit për një periudhë të caktuar (zakonisht 3, 5 ose 10 vjet). Në fund të periudhës, do t’ju kthehet edhe shuma fillestare prej 1,000 euro.
Pse shteti i lëshon obligacionet?
Shteti ka nevojë për para për të ndërtuar rrugë, spitale, shkolla ose për të paguar shpenzimet e tjera të vendit. Në vend që të rrisë menjëherë taksat, ai vendos të huazojë para për një periudhë të caktuar kohe. Kështu, obligacionet bëhen një mënyrë për të financuar zhvillimin pa ngarkuar menjëherë qytetarët.
Njëkohësisht, kjo është një mënyrë e mirë për qytetarët që të marrin pak fitim nga kursimet e tyre. Në vend që të mbajnë para në llogari bankare me interes të ulët, ata mund t’i investojnë te obligacionet dhe të marrin më shumë fitim, duke ditur që investimi është relativisht i sigurt, pasi shteti rrallëherë dështon në kthimin e borxheve.
Si mund të blihen obligacionet?
Blerja e obligacioneve është më e thjeshtë se sa mund të duket. Në shumë vende, mund të bëhet përmes bankave ose platformave online që ofrojnë këtë shërbim. Shteti shpall një “ofertë publike”, ku thotë: “Po shesim obligacione me këtë interes dhe për këtë periudhë.”
Gjithçka që duhet të bëjë një qytetar është të zgjedhë shumën që dëshiron të investojë dhe të ndjekë hapat për t’i blerë. Disa obligacione kanë kushte që kërkojnë një investim minimal, për shembull 100 euro ose 1,000 euro.
Në fund të çdo viti, investitori merr interesin (fitimin) në llogarinë e tij. Dhe në fund të periudhës së obligacionit, merr edhe shumën që ka investuar.
Çfarë duhet të dini para se të investoni?
Edhe pse obligacionet e shtetit janë ndër investimet më të sigurta, ka disa gjëra që duhen marrë parasysh:
- Afati i kthimit – sa kohë do t’ju duhen që të merrni paratë mbrapsht?
- Norma e interesit – sa përfitim do të merrni çdo vit?
- Inflacioni – nëse çmimet rriten shumë, fitimi nga obligacioni mund të ketë më pak vlerë në të ardhmen.
Për këtë arsye, është mirë që të mos investoni të gjitha kursimet në një vend. Diversifikimi (ndarja e investimeve) është gjithmonë një zgjedhje e mençur.
A ia vlen të investosh në obligacione?
Nëse jeni duke kërkuar për një mënyrë të sigurt për të ruajtur dhe rritur pak nga pak kursimet tuaja, obligacionet e shtetit janë një zgjedhje e mirë. Ato nuk sjellin fitime të mëdha në kohë të shkurtër, por ofrojnë stabilitet dhe siguri, veçanërisht për ata që nuk duan të rrezikojnë shumë.
Investimi në obligacione është si një bashkëpunim me shtetin: ju e ndihmoni vendin të zhvillohet, ndërsa njëkohësisht përfitoni edhe vetë. Në kohë pasigurie ekonomike, ato mund të jenë një strehë e sigurt për paratë tuaja.