Nëse ke dëgjuar ndonjëherë për “obligacione” dhe je ndier konfuz, nuk je i vetëm. Edhe pse duket si një term i ndërlikuar, në të vërtetë ka të bëjë me diçka shumë të thjeshtë: si mund të fitosh para duke huazuar paratë e tua. Në këtë artikull do të flasim për një pjesë shumë të rëndësishme të obligacioneve që quhet “rendimenti”. Edhe nëse nuk ke njohuri ekonomike, do të ta shpjegojmë me fjalë të thjeshta dhe shembuj nga jeta e përditshme.
Rendimenti i obligacionit është mënyra për të kuptuar sa fitim do të marrësh nga një obligacion. Nëse mendon për obligacionin si një formë huaje që i bën shtetit apo një kompanie, atëherë rendimenti është “interesi” që ti merr mbrapsht. Ky informacion është i dobishëm për këdo që dëshiron të investojë, të kuptojë më mirë se ku shkojnë paratë e tij apo thjesht të jetë më i informuar për botën financiare.
Çfarë është një obligacion?
Një obligacion është si një marrëveshje huaje. Imagjino që shteti ose një kompani të kërkon hua 1,000 euro dhe të premton se do t’i kthejë pas 5 vitesh me një interes të caktuar çdo vit, për shembull 5%. Ti i jep paratë, dhe çdo vit merr 50 euro si interes. Pas 5 vitesh, jo vetëm që ke marrë 250 euro gjithsej nga interesat, por edhe 1,000 eurot që i kishe huazuar fillimisht.
Obligacionet përdoren nga qeveritë dhe kompanitë për të mbledhur para që u duhen për projekte apo për të paguar borxhe të mëparshme. Në këmbim, ata të shpërblejnë ty si investitor me një fitim të caktuar.
Si llogaritet rendimenti?
Rendimenti tregon sa fitim do të marrësh në përqindje, krahasuar me shumën që ke investuar. Nëse blen një obligacion për 1,000 euro dhe merr 50 euro në vit si interes, atëherë rendimenti është 5%.
Por ndonjëherë, çmimi i obligacionit ndryshon. Mund të blesh një obligacion me vlerë 1,000 euro për vetëm 900 euro në treg. Në këtë rast, ti do të marrësh 50 euro në vit, por ke paguar më pak për ta blerë, kështu që rendimenti yt është më i lartë. Kjo është arsyeja pse njerëzit i shikojnë me kujdes këto përqindje kur vendosin ku të investojnë.
Pse është i rëndësishëm rendimenti?
Rendimenti të ndihmon të krahasosh investime të ndryshme. Nëse ke dy zgjedhje: një obligacion me rendiment 3% dhe një tjetër me rendiment 6%, normalisht që do të preferosh atë që të sjell më shumë fitim – nëse rreziku është i njëjtë.
Gjithashtu, rendimenti ndihmon për të kuptuar klimën ekonomike. Kur rendimentet e obligacioneve rriten, do të thotë që investitorët kërkojnë më shumë fitim sepse mendojnë se ka më shumë rrezik. Kur bien, është sinjal se tregu ndjehet më i sigurt dhe kërkon më pak shpërblim për të investuar.
Çfarë duhet të mbash mend?
Nëse po mendon të investosh apo thjesht dëshiron të kuptosh më mirë se si funksionon bota financiare, kuptimi i rendimentit është një hap i rëndësishëm. Është pak si të krahasosh ofertat në një dyqan: kush të jep më shumë për paratë që po shpenzon?
Mbaje mend që rendimenti është një tregues, jo një garanci. Fitimi që premton një obligacion mund të jetë më i madh, por mund të ketë edhe më shumë rrezik. Si gjithmonë në botën e financave, është mirë të mos vendosësh të gjitha vezët në një shportë dhe të informohesh mirë para se të investosh.