Kur bëhet fjalë për të investuar paratë tuaja, shumë njerëz mendojnë për pasuri të paluajtshme, aksione apo depo bankare. Por ka edhe një formë tjetër investimi që shpesh injorohet: obligacionet. Këto janë si një huazim që i bëni një kompanie ose shteti, dhe në këmbim, ata ju premtojnë se do t’jua kthejnë paratë bashkë me një fitim të caktuar pas një kohe të caktuar.
Zgjedhja e obligacionit të duhur mund të ndihmojë njerëzit të ruajnë dhe rrisin kursimet e tyre pa shumë rrezik. Kjo është veçanërisht e rëndësishme për ata që duan stabilitet financiar, si prindërit, pensionistët apo kushdo që kërkon një mënyrë të sigurt për të investuar. Në këtë artikull do të shpjegojmë me fjalë të thjeshta se si funksionojnë obligacionet dhe si të zgjidhni atë që është më i përshtatshmi për ju.
Çfarë është një obligacion?
Një obligacion është një marrëveshje ku ju i jepni para një institucioni (si shteti apo një kompani), dhe ata ju kthejnë ato para pas një kohe të caktuar, duke ju paguar edhe një përqindje shtesë si shpërblim. E mendoni si kur i jepni hua një miku, dhe ai ju premton se do t’jua kthejë me një “falënderim” shtesë pas një viti.
Obligacionet ndryshojnë në disa mënyra: disa zgjasin pak muaj, disa vite; disa japin më shumë fitim, disa më pak; disa janë më të sigurta, të tjerat më të rrezikshme. Këto ndryshime janë ato që duhet të kuptoni për të zgjedhur obligacionin e duhur për ju.
Si të vlerësoni kohëzgjatjen dhe sigurinë?
Kur zgjidhni një obligacion, mendoni sa kohë mund t’i mbani paratë të bllokuara. Nëse mendoni se mund t’ju duhen për dy vjet, zgjidhni një obligacion që përfundon brenda kësaj kohe. Këto quhen obligacione afatshkurtra.
Për sigurinë, obligacionet që i lëshon shteti janë zakonisht më të sigurta, sepse është më e sigurt që shteti do t’jua kthejë paratë. Nga ana tjetër, obligacionet që i lëshojnë kompani private mund të japin më shumë fitim, por mund të kenë më shumë rrezik, sidomos nëse kompania nuk ka financa të qëndrueshme.
Një shembull i thjeshtë: nëse një obligacion nga qeveria jep 3% fitim në vit, ndërsa një nga një kompani e panjohur jep 7%, mos harroni se përqindja më e lartë shpesh vjen me rrezik më të lartë.
Si të kuptoni përqindjen e fitimit?
Kjo quhet zakonisht “interesi” ose “norma e kthimit”. Është një përqindje që tregon sa fitim do të merrni për paratë që investoni. Nëse blini një obligacion me vlerë 1,000 euro me një interes 5%, atëherë do të fitoni 50 euro në vit.
Disa obligacione paguajnë interesin çdo 6 muaj, disa çdo vit, dhe disa vetëm në fund. Për këtë arsye, është mirë të lexoni me kujdes kushtet përpara se të investoni. Pyesni gjithmonë: “Kur dhe sa do të marr si përfitim?”
Si të filloni?
Nëse jeni fillestar, mund të filloni duke folur me bankën tuaj ose një këshilltar financiar. Ata mund t’ju shpjegojnë cilat obligacione janë të disponueshme dhe si funksionojnë.
Gjithashtu, shikoni nëse ka mundësi për të investuar nëpërmjet platformave online që ofrojnë obligacione të thjeshta për qytetarët. Këto platforma shpesh kanë përshkrime të qarta, dhe ju ndihmojnë të zgjidhni sipas nevojave tuaja: siguri, kohëzgjatje dhe fitim.
Çfarë duhet të mbani mend?
- Mos investoni të gjitha paratë në një vend. Shpërndajini për të ulur rrezikun.
- Lexoni me kujdes çdo informacion përpara se të blini obligacionin.
- Filloni me shuma të vogla për të kuptuar si funksionon.
- Mos u mashtroni nga përqindjet e larta pa kuptuar rreziqet.
Zgjedhja e obligacionit të duhur nuk ka pse të jetë e ndërlikuar. Mjafton të keni qartësi mbi qëllimet tuaja dhe të informoheni për opsionet. Si çdo vendim financiar, edhe këtu është e rëndësishme të merrni kohën tuaj dhe të mos nxitoheni.